သးတမံၤလၢသးအိၣ်ဒိးသိၣ်လိသး

တၢ်န့ၣ်, လၢလီၤသးအုးအပူၤ ကဲထီၣ်တမ့ၢ်ထဲတၢ်ကထီဒါ ၦၤဂၤအတၢ်ထံၣ်ဘၣ်, ထီဒါစ့ၢ်ကီး ၦၤလၢအိၣ်ဒီးတၢ်ထံၣ်ဒ်သိးန့ၣ် ညီနုၢ်ဝဲဒၣ်လံလီၤ. တၢ်ဒ်အံၤကဲထီၣ် တၢ်အမ့ၢ်အတီလၢတၢ်မၤလိ လံၥ်ဒိၣ်လံၥ်လဲၢ်ၦၤကရူၢ်အပူၤသ့ဝဲလီၤ. လၢတၢ်ဂ့ၢ် ဒ်သိးအံၤအဃိ, ယဖုးပျီၢ်ဘၣ်ယသး ဖဲၦၤကူၣ်ဘၣ်ကူၣ်သ့ ဒီးၦၤမၤလိ ယွၤဂ့ၢ်ပီညါ ရ့းချဲး ဘံၣ်. ဟ့(စ) (Richard B. Hays) ကွဲးတၢ်ကွဲးဖုၣ်တယုၢ်လၢ အမၢဆူၣ်ၦၤကဟံးန့ၢ်မူဒါလၢ တၢ်မၤတခါလၢ အဝဲအနီၢ်ကစၢ်ကွဲး ဖဲအပူၤကွံၥ်နံၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲလံၥ် “Reading with the Grain of Scripture” လံၥ်အပူၤ ဟ့(စ) ပၥ်ဖျါတၢ်ဆီၣ်လီၤသးဖးဒိၣ် ခီဖျိ အဝဲမၤလိၤမၤဘၣ်က့ၤ အနီၢ်ကစၢ် အတၢ်ဆိကမိၣ်လၢအပူၤကွံၥ်ခါလီၤ. မ့မ့ၢ်ခဲအံၤ နၢ်ပၢၢ်က့ၤ ၦၤဂၤအတၢ်ဆိကမိၣ် ခီဖျိတၢ်ဟ့ၣ်လီၤသးလၢၥ်လၢၥ်ဆ့ဆ့ လၢတၢ်မၤလိအပူၤ လၢတၢ်အိၣ်မူဒီကတီၢ်အပူၤဃိလီၤ.

ဖဲလံၥ်တၢ်ကတိၤဒိအဆၢအဆိတဖၣ်အပူၤ, စီၤပၤၡလိၤမိၤ ကွဲးရဲၣ်လီၤ ၦၤကူၣ်တၢ်သ့ အတၢ်ကတိၤအတၢ်ပၥ်ဖှိၣ်အံၤ အကလုၥ်ကလုၥ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်လၢ တၢ်ကွၢ်စိတဖၣ်အပူၤ အဝဲမၤၦဲၤအါထီၣ် တၢ်တၤဒ်အံၤ, “မ်ၦၤကူၣ်တၢ်သ့ကနၣ်တက့ၢ်…” (ကတိၤ ၁:၁၅)…

တၢ်ပၥ်လီၤဆီ

ဖဲ ၁၇၄၂ နံၣ်, နိၣ်ဝ့ဘၢၣ်, တၢ်သဘံၣ်ဘုၣ်ကဲထီၣ်ဝဲဒၣ်လၢ ကီၢ်အ့ၤကလဲၣ်(England), စတဲးဖိးၡဲယါ(Staffordshire) ဟီၣ်ကဝီၤန့ၣ်လီၤ. တၢ်မၤအသး ခီဖျိတၢ်ထီဒါ ခၠါဝဲးစလ့ၣ်(Charles Wesley) စံၣ်တဲၤတဲလီၤ တၢ်သးခုကစီၣ် န့ၣ်လီၤ. ဖျါလၢ ခၠါဒီးအပုၢ်ကၠီ(န) (John) အတၢ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤ တၢ်ဘၣ်ထွဲဒီး တၢ်ဆီတလဲ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အလုၢ်အလၢ်လၢ အိၣ်ပၥ်ယံာ်တ့ၢ်မးအဃိ ဒီးၦၤဝ့ၢ်ဖိတဖၣ်တူၢ်လိၥ်ဝဲတသ့ဘၣ်န့ၣ်လီၤ.

ဖဲကၠီ(န)ဝဲးစလ့ၣ် နၢ်ဟူဝဲတၢ်ထီဒါတၢ်သဘံၣ်ဘုၣ်လၢ စတဲးဖိးၡဲယါန့ၣ်ဒီး လဲၤဝဲ ဒ်သိးကမၤစၢၤအဝဲၢ်န့ၣ်လီၤ. တယံာ်ဘၣ်ဒီး ၦၤထီဒါတၢ်ဖိတဖၣ် ဟဲကဝီၤဝဲ ကၠီ(န) အိၣ်တၢ် အလီၢ်ဒီး လၢတၢ်သူၣ်ဒူသးဒူအပူၤ ကၠီ(န) ထံၣ်လိၥ်ကတိၤသကိး တၢ်မုၥ်မုၥ် ဒီးၦၤထီဒါတၢ်အခိၣ်အနၢ်တဖၣ် ဝံၤၦၤထီဒါတၢ်တဖၣ် တဂၤဘၣ်တဂၤ အတၢ်သူၣ် ဒိၣ်သးဖျိးတဖၣ် ဆံးလီၤစှၤလီၤ ဟးမၢ်ကွံၥ်ဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ.

ကၠီ(န)ဝဲးစလ့ၣ် အတၢ်ဆီၣ်လီၤသးဒီး အတၢ်သးစူၤန့ၣ် ကဲထီၣ်တၢ်မၤဂၢၢ် ကမျၢၢ် လၢ အသူၣ်ဒိၣ်သးဖျိးန့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ် အတၢ်သးစူၤဆီၣ်လီၤအသးန့ၣ် တမ့ၢ် အန့ဆၢၣ်ဒၣ်ဝဲ လၢ ဟဲအိၣ်ထီၣ်ဝဲဒၣ်လၢ အသးကံၢ်ပူၤဘၣ်.…

ပကစၢ်ယွၤန့ၣ် ဒိၣ်ထဲညါလဲၣ်

စုတဝံးပနီၣ်တဖၣ် ဘၣ်တၢ်သူအီၤ ဒ်သိးကပၥ်ဖျါဒီးသ့ၣ်ညါနီၣ် ၦၤတဂၤဂၤန့ၣ် ယံာ်တ့ၢ်မးလံလီၤ. ဘၣ်ဆၣ် အဝဲသ့ၣ်န့ၣ် ကဲထီၣ်တၢ်အလီအပျီၢ်သ့ ဖဲတၢ်ကဲဒိး မၤအါထီၣ်တၢ်အခါလီၤ. ဒ်န့ၣ်အသိးလီၤ, ၦၤကညီအမဲၥ်ၦၤဖိအဒိန့ၣ် မ့ၢ်တၢ်ဂံၢ်ထံး လၢပသူအီၤလၢ ‘ID’ အဂီၢ်သ့, ဘၣ်ဆၣ် တုၤၦၤတဂၤဂၤ လဲလိၥ်က့ၤတၢ်အဒိ ခီဖျိ မဲၥ်ကျးလါနါ (contact lens) ဒီး တၢ်အစၢတဖၣ် တလိၤတဃီၤ တတီဝဲဘၣ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်ဆိးကါ တၢ်ဃုမၤလိ ၦၤကညီအက့ၢ်အဂီၤအတီ လၢတၢ်ကပၥ်ဖျါ ၦၤတဂၤစုၥ်စုၥ် အံၤစ့ၢ်ကီး ပနၥ်န့ၢ်အီၤတသ့ဘၣ်. မၤသးဒ်န့ၣ်ဒီး, ဒ်သိးပကပၥ်ဖျါထီၣ် ၦၤတဂၤဂၤ အတၢ်မ့ၢ်တၢ်အဂီၢ် ကျိၤကျဲအဂ့ၤကတၢၢ်လၢပကသ့ၣ်ညါနီၣ်တၢ် မ့ၢ်အိၣ်တမံၤမံၤဧါ. ၦၤဃုသ့ၣ်ညါမၤလိတၢ် အတၢ်ပၥ်ဖျါတဖၣ်စံးဝဲလၢ ၦၤတဂၤစုၥ်စုၥ် အသွံၣ်ကျိၤဒိ တဖၣ်န့ၣ် လီၤဆီဝဲ, ဒီးတၢ်ကဟုၣ်မၤဒိးအဂီၢ် တသ့ဝဲဘၣ်လီၤ. နနီၢ်ကစၢ်ဒၣ်နဲ န ‘ သွံၣ်တၢ်ဂီၤတ့’(vein map)န့ၣ် မ့ၢ်တၢ်ပၥ်ဖျါနက့ၢ်နဂီၤလၢ အိၣ်သူၣ်လီၤသးလၢ နပူၤ, လၢအတလီၤဂၥ် ဒီးၦၤလၢဟီၣ်ခိၣ်ချၢအံၤ နီတဂၤဘၣ်လီၤ.

တၢ်ဆိကမိၣ် ၦၤကူၦၤကညီအတၢ်မ့ၢ်တၢ်လၢ အိၣ်သဘံၣ်ဘုၣ် ဒ်သိးအံၤ…

တၢ်ထုကဖၣ်အကံၢ်အစီ

ဖဲအၣ့်ဘၣ်ဟၣ်လ့ကၢၣ် ကဲထီၣ် ကီၢ်အမဲရၠာစးကၣ်ကီၢ်ခိၣ်ၣ်လီၤႉ လ့ကၢၣ် ဘၣ်တၢ်ထံၣ်အီၤ ဒ်ခိၣ်နၢ်တဂၤလၢ အကူၣ်သ့ ဒီးပှၤတဂၤလၢ အအိၣ်ဒီးတၢ်ဒီသူၣ်ပာ်သးလၢ အပတီၤထီ‚ ဘၣ်ဆၣ်ၣ်လီၤႉ အ၀ဲထံၣ်သ့ၣ် ညါလၢ အတအိၣ်ဒီးကံၢ်စီအလၢအပှဲၤလၢ တၢ်ဖံးတၢ်မၤလၢအအိၣ်အစုပူၤန့ၣ်ဘၣ်ႉ လ့ကၢၣ် မၤဆၢက့ၤတၢ်လၢ အတၢ်အိၣ်သးလၢအတလၢတပှဲၤန့ၣ်ဧါႉ လ့ကၢၣ်စံးလၢၣ်ဘၣ်ႉ ယကစၢ်ဒၣ်ယဲ တၢ်ကူၣ်သ့ ဒီး တၢ်လၢအဘၣ်ထွဲဒီးယၤကိးမံၤၣ်အဂီၢ်ဘၣ် န့ၣ်လီၤႉ’’
ဖဲပဘၣ်တၢ်ဖီၣ်ဃံးပှၤလၢ သးသမူတၢ်တၤအန့ဆၢၣ်ဒိၣ်ဒိၣ်မုာ်မုာ်တဖၣ် ဒီးပတၢ်အိၣ်သးလၢ တၢ်ကူၣ်သ့‚ တၢ်သ့ၣ်ညါ မ့တမ့ၢ် ဂံၢ်ဘါတလၢတပှဲၤကတီၢ်‚ ဒ်လ့ကၢၣ်အသိး‚ ပထံၣ်လီၤက့ၤပသးလၢၤထီၣ်သးလၢ ကစၢ် ယ့ၣ့်ှှူးလၢ အမ့ၢ်ကစၢ်ယွၤအလၢပှဲၤလၢ တၢ်ကိးမံၤန့ၣ်လီၤႉ စီၤပ့းတ့ှူး ဒုးသ့ၣ်နီၣ် ထီၣ်ပှၤလၢ တၢ်သန့ၤအံၤ ဖဲအကွဲးဖျါထီၣ်၀ဲလၢ ‘‘ကယဲၢ်သုတၢ်ဘၣ်ယိၣ်ဘၣ်ဘီန့ၣ်‚ ပာ်ထီၣ်လၢအ၀ဲဒၣ်အလိၤခဲလၢာ်တက့ၢ်ႉ အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ‚ အသးအိၣ်သုလီၤ’’ (၁ ပ့း ၅း၇) ႉ
ကစၢ်ယွၤအတၢ်အဲၣ်လၢအဖိတဖၣ်အဖီခိၣ်‚ ဃါဃုာ်သးဒီးအ၀ဲအစိကမီၤ လၢ အလၢ၀ဲပှဲၤ၀ဲၣ်လီၤႉ ပလဲၤဆူ ပကစၢ်ယ့ၣ့်ှှူးအအိၣ် ဒီးအၢၣ်လီၤပသးလၢ ပမ့ၢ် ပှၤလၢ အတလၢတပှဲၤစံးစ့ၢ်ကီးလၢ…

တဘၣ်တၢ်သးပ့ၤနီၣ်ဘၣ်

ဖဲပဆိကမိၣ်ထီၣ်စံၣ်စိၤနုာ်ၣ် မံၤတဖျၢၣ် ကၠီးလဲလ့ - ွနသမါန ူငနူန (၁၇၅၀-၁၈၂၀) တဟဲစံၣ်နုာ် ဆူပတၢ်ဆိကမိၣ်အပူၤဘၣ်ႉ ဘၣ်သ့ၣ် သ့ၣ် ကဟဲနုာ်စ့ၢ်ကီးလီၤႉ ကၠီးလဲလ့ တူၢ်လိာ်ခရၠာစးံာ်လၢ ကၠီကၠံၤယၢ် - ွနသမါငၠ လီၤႉ အ၀ဲအိၣ်ဖျဲၣ်ထီၣ်လၢ ပှၤကုၢ်ဖိအဒူၣ်အထၢ ဘၣ်ဆၣ် မၤန့ၢ်တၢ်သဘ@ဆိန့ၢ် ကီၢ်အမဲရၠာစးကၤ အတၢ်ပၢၢ်ဆၢတၢ်ဒုးန့ၣ်လီၤႉ အ၀ဲမ့ၢ်ပှၤလဲၤစိာ် ကစၢ်ယ့ၣ့်ှှူးအတၢ်သးခုကစီၣ်ဆူ ကၠးမ့ကၣ် - ဲၠာၠငခၠယ ဒီးမၤတၢ်သးခုကစီၣ်တၢ်မၤလၢ တၢ်သူၣ်တၢ်ဖျး အကျိးတဖၣ် အပူၤ ဖဲကုၢ်တဖၣ်မၤတၢ်အလီၢ်ဒီး ကဲတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သရၠာစးၣ်လၢ အသူၣ်ထီၣ် ပှၤအမဲရၠာစးကၤ အဲ့ ျဖံးကၤဖိတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ခံဖှိၣ်လၢ စဘါနၤ - ှၠလၠညညၠ့ န့ၣ်လီၤႉ ကၠီကၠံၤယၢ် အတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်န့ၣ် ဘၣ်တၢ်ပာ်ကဲအီၤ ဒ်ပှၤသူဖံးဘျၢထံခရၠာစးံာ်ဖိ မိၢ်တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်တဖုလၢတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အဂၤအကျါတဖုန့ၣ်လီၤႉ
ကၠီးလဲလ့အတၢ်အိၣ်မူဒိထီၣ်ထီလၢ ယွၤအဘီအမုၢ်တၢ်မၤန့ၣ်ၣ်ၣ်လီၤႉ ဒ်န့ၣ်အသိး တၢ်မၤလၢ နမၤတ့ၢ်လၢကစၢ်ယွၤအဂီၢ်န့ၣ်ၣ် ဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါပှၤဒီးစံးၣ်အဂ့ၢ်ဘၣ် (ဧ့ၤ ၆း၁၀) ႉကစၢ်ယွၤအတၢ်တီတၢ်လိၤန့ၣ် တၢ်ကွၢ်အံၣ်ကွၢ်ဆံးအီၤတသ့နီတစုဘၣ်ႉ အ၀ဲသ့ၣ်ညါ သပှၢ်တၢၢ်ဒီး…

တၢ်မုၢ်လၢ်အမ့ၢ်အတီ

ဖဲ ၁၉၆၀ - ၁၉၆၃-၆၄ နံၣ်တဖၣ်န့ၣ် ကီၢ်အမဲရၠာစးကၤ အိၣ်ပှဲၤ၀ဲဒီးတၢ်မုၢ်လၢ်လၢ ခါဆူညါ လၢအကပီၤ၀ဲတဖၣ်န့ၣ်လီၤႉ သးစၢ်ကီၢ်ခိၣ်ကၠီအဲး (ဖ) ခဲနဒံၢ်ဒုးအိၣ်ထီၣ်တၢ်ဂုၤထီၣ်ပသီ ထီၣ်တၢ်တိာ်ကျဲၤ‚ တၢ်ကရၠာစးၢကရၠာစးိဘၣ်ဃး တၢ်မၤစၢၤထံကီၢ်အါဘ့ၣ် အပှၤဂ့ၢ်၀ီဒီး တၢ်ကူၣ်လဲၤမၤကၤ (မုၢ်ကျိၤ၀ဲၤကွာ်) အတၢ်ဂုၤထီၣ်ပသီထီၣ်ၣ်လီၤႉ ဘၣ်ဆၣ် တၢ်ဒုး တၢ်ယၤလၢ ကီၢ်ဘံၣ်ယဲးနၣ် ဆူၣ်ထီၣ်၀ဲဒၣ်‚ ထံလီၢ်ကီၢ်ပူၤတၢ်တမုာ်တခုၣ်အိၣ်ထီၣ်၀ဲ‚ ကီၢ်ခိၣ်ခဲနဒံၢ် ဘၣ်တၢ်မၤသံအီၤၣ် လီၤပှိၤလီၤပှီၢ်၀ဲဒၣ်န့ၣ်လီၤႉ ထဲတၢ်ထံၣ်တၢ်လၢ အဂ့ၤတကပၤ န့ၣ် တမ့ၢ်တၢ်လၢတၢ်ပှဲၤဘၣ်ႉ ဒီးဖဲတၢ်ထံၣ်လၢအဂ့ၤတကပၤအိၣ်ထီၣ်၀ဲန့ၣ်ၣ်လီၤႉ
ဒီးဖဲ ၁၉၆၇ နံၣ်န့ၣ်ၣ်လီၤႉ ကျဲအံၤမ့ၢ် တၢ်မုၢ်လၢ် အကျဲၣ်ဘၣ်ႉ တၢ်ခံမံၤအံၤ တဒ်သိးဘၣ်ႉ မွၢမာ် စံးသပှၢ်လၢ တၢ်သ့ထံၣ်တၢ်လၢအဂ့ၤတကပၤန့ၣ် သန့ၤထီၣ်အသးလၢ တၢ် အကတီၢ် အတၢ်အိၣ်အသးလီၤႉ မ့မ့ၢ်တၢ်မုၢ်လၢ်တခီ သူၣ်လီၤအသးလၢ ယွၤအတၢ် သးတီအပူၤၤထီၣ်အသးလၢ ပတၢ်အိၣ်အသးတဖၣ်န့ၣ်ဘၣ်ႉ
တၢ်မုၢ်လၢ်အဂံၢ်ထံး မ့ၢ်တၢ်မနုၤလဲၣ်ႉ စီၤပ့းတ့ှူးစံး၀ဲ‚ ‘‘ယွၤ‚ ပကစၢ်ယ့ၣ့်ှှူး ခရၠာစးံာ်အပၢ်‚ မ်အဘၣ်တၢ်ဆိၣ်ဂ့ၤတက့ၢ်ႉ…

လီၤကလဲကွံာ် ဃံဃံလၤလၤ

လၢခံကတၢၢ်‚ ပသိလ့ၣ်ဖးဒိၣ်အံၤ လဲၤတုၤဆူ ဖီတၢၣ်လၢပကမၤသကိးတၢ်အလီၢ်‚ လၢအမ့ၢ် တၢ်ခူၣ်ထုးထီၣ် တၢ်လီၤဘျၢလၢအံၣ်စရၠာစး့လးၣ်လီၤႉ ပှၤဘၣ်မူဘၣ်ဒါ ဆှံဖျါထီၣ်လၢ တၢ်တမံၤမံၤလၢပခူၣ်န့ၢ်လၢဟီၣ်လာ်မ့ၢ်တၢ်လၢတၢ်တထိးဘူးဘၣ်အီၤ လၢ အနံၣ်လၢအကထိတဖၣ်အကထိန့ၣ်လီၤႉ ဖဲတၢ်ခူၣ်န့ၢ်သပၢၤလီခီအက့ကတီၢ်ၣ်လီၤႉ ဖဲတၢ်ဆၢကတီၢ်လၢ တၢ်မၤထီ ထီၣ်အီၤ၀ံၤ ဖဲတၢ်ပာ်တၢ်လီၤကလဲ အက့အခီတဖၣ်အလီၢ်ႉ စးထီၣ်လၢသပၢၤဖးဒိၣ်တဖၣ်လၢ အလီၤကလဲလၢပျၢၤပျၢၤတဖၣ်ၣ်လီၤႉ
တၢ်အက့ၢ်အဂီၤအံၤ ဖျါဆှံ၀ဲဒိၣ်မးလီၤႉ ပှၤစုသ့တဖၣ် မၤက့ၤသပၢၤလၢ နံၣ်ကယၤလၢအပူၤကွံာ်တဖၣ်အံၤ မ့ၢ်ခၢၣ်စးတမံၤလၢအပာ်ဖျါထီၣ်တၢ်လၢ ကစၢ်ယွၤအသးအိၣ်ဘှီက့ၤတၢ်လၢအလီၤကလဲတဖၣ်န့ၣ်လီၤႉ ဖဲထါစံးထီၣ်ပ့တၢၤ ၃၁း၁၂ အပူၤၣ်လီၤႉ ယမၤအသး ဒ်လီခီအက့တဘ့ၣ်အသိးလီၤ’’ႉ ဖဲလၢတၢ်မ့ၢ် တပာ်ဖျါထီၣ် တၢ်ဘၣ်ကွဲး ထါစံးထီၣ်ပ့တၢၤအံၤဘၣ်ဆၣ်‚ ပသ့ၣ်ညါသ့လၢ စီၤဒၤ၀ံး အသးသမူတၢ်ကီတၢ်ခဲတဖၣ်‚ တလီၢ်လီၢ်ဖျါထီၣ်လၢ တၢ်ဟီၣ်တၢ်ယၢၤအထါၣ်လီၤႉ ထါအံၤ ပာ်ဖျါထီၣ်အ၀ဲအတၢ်အိၣ်မူလၢအလီၤကလဲ ကွံာ်လၢ တၢ်လီၤပျံၤလီၤဖုးၣ်လီၤႉ
လၢတၢ်မၤစၢၤအဂီၢ်ၣ်လဲၣ်ႉ လၢအဆၢဖိ ၁၆ ပာ်ဖျါထီၣ်လၢ‚ စီၤဒၤ၀ံး ကိးသBတီထီၣ်တၢ်ဆူ ကစၢ်ယွၤအအိၣ် လၢဒုးကပီၤဘၣ် နမဲာ်နခ့နပှၤၣ်လီၤႉ တၢ်လၢ အ၀ဲဃ့၀ဲတခီအံၤ မ့ၢ်ပကကိးသBတီထီၣ်တၢ်ဆူအအိၣ်ဒီး နာ်အ၀ဲအတၢ်အဲၣ်လၢ အတလီၤ တူာ်လီၤကၣ်နီတစုန့ၣ်လီၤႉ

သးတဖျၢၣ်လၢအပှဲၤဒီးတၢ်စံးဘျုးအါ

ရၠာစးိမ့ၤအဘီအမုၢ်လၢပျၢၤအပူၤ ပှၤစဲၣ်နီၤဖးဒိၣ်လၢ တၢ်ဆိကမိၣ်ဒိၣ်ယိာ်တၢ်ကူၣ်တၢ် ဆးဂ့ၤ အတၢ်ကူၣ်သ့ စံနံကၣ် (ချခန ၄ -ခန၆၅) န့ၣ်ၣ်လီၤႉ တုၤရၠာစးိမ့ၤကီၣ်ကးပၢၤသဲစး (စံန့း) စံၣ်ညီၣ်တဲာ်လၢ စံနံကၣ် ကဘၣ်တၢ်မၤသံကွံာ်အီၤန့ၣ်ၣ်လီၤႉ တၢ်သုးယံၤထီၣ်တၢ်စံၣ်ညီၣ်ဒီးပျၢ်ဖျဲးကွံာ်အီၤန့ၣ် ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ်ကမ့ၢ်လၢတၢ်သးဒ့ဒီလၢ တၢ်ဆှိးတမံၤန့ၣ် ကမၣ်အဃိလီၤႉ စံနံကၣ်တခီ အတၢ်ထံၣ်လၢ တၢ်မၤအသးအဖီခိၣ်န့ၣ် တၢ်စံးဘျုးဟဲလိၣ်ထီၣ်လၢအပူၤလီၤႉ အတၢ်ကွဲးတတီၤန့ၣ် စံးလၢ‚ ‘‘ပှၤမၤသံတၢ်‚ ပှၤမၤအၢမၤသီတၢ်‚ တၢ်ဘျၣ်‚ ပှၤအဲၣ်ဘၢတၢ်‚ ပှၤတမျာ်တၢ်‚ ပှၤကတိၤကမၣ်တၢ်စီတၢ်ဆှံၣ် ကအိၣ်ဒၣ် ထီဘိလီၤႉ ဘၣ်ဆၣ်ဒီး တၢ်အၢန့ၢ်ဒံးတၢ်တဖၣ်အံၤန့ၣ် မ့ၢ်တၢ်ခီသဲစးတမံၤလၢ အမ့ၢ် တၢ်တသ့ၣ်ညါ တၢ်ဘျုးတၢ်ဖှိၣ်န့ၣ်လီၤႉ’’
လၢပှၤတစိၤဃီ ဒီးစံနံကၣ်န့ၣ် တၢ်မၢဖိစီၤပီလူး အသးကလီၤပလိာ် ဒီးစံနံကၣ်လီၤႉ လၢ ရၠာစးိမ့ၤ ၁း၂၁ န့ၣ် စီၤပီလူးကွဲးလၢၣ် မ့ၢ်ဒၣ်တၢ်ဂ့ၢ်လိာ်စံးဘျုးယွၤန့ၣ်လီၤႉ ဖဲအကွဲးလံာ်ဆူ ကလီးစဲ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်န့ၣ် စီၤပီလူးပာ်ဖျါအတံၤသကိးပှၤစူၢ်က့ၤနာ်က့ၤတၢ် ကဒဲကဒဲဖိတဖၣ်လၢခရၠာစးံာ်ပူၤ လၢကအိၣ်ဒီး တၢ်စံးဘျုးယွၤန့ၣ်လီၤႉ အ၀ဲစံးလၢ ပ့ကၢးစံးထီၣ်ပ့တၢၤ အဘျုး…

သးအတၢ်ထံၣ်သ့ၣ်ညါဟဲလၢသးစီဆှံ

ဖဲပှၤဖရၠာစးၣ်စံၣ်သုးဖိတဂၤ ခူၣ်တၢ်လၢမဲးမုၢ်ခိၣ် ဒ်သိးတၢ်ကတီၤဒုၣ်ဒါအဂီၢ်အခါ အ၀ဲ တၢ်ဆိကမိၣ်တအိၣ်၀ဲဒၣ်လၢ ကဃုထံၣ်န့ၢ်ဘၣ်၀ဲ တၢ်အကါဒိၣ်တမံၤန့ၣ်ဘၣ်ႉ ဖဲန့ၣ် ထံၣ်ဘၣ်၀ဲ လၢၢ်လ့တဖျၢၣ်လၢ အလီၤဆီ၀ဲဒၣ်န့ၣ်လီၤႉ လၢၢ်တဖျၢၣ်အံၤဘၣ်တၢ်ကိးအီၤ လၢ ‘‘ရၠာစးိၣ်စဲးတၣ်လၢၢ်’’ လၢအိၣ်ဃုာ်ဒီး တၢ်သိၣ်တၢ်သီတၢ်ဘျၢ‚ ဒီးတၢ်ပၢတၢ်ြပး ထံ့ှူၢ်ကီၢ်သဲးၣ်လီၤႉ လၢၢ်လ့တဖျၢၣ်အံၤ ခဲအံၤ ဘၣ်တၢ်ပာ်အီၤ ဖဲပှၤအဲးကလံးဖိ အတၢ်ဒုးနဲၣ်တၢ်သူၣ်ထီၣ်အပူၤ ဒီးမ့ၢ်တၢ်ဃုထံၣ် န့ၢ်ဘၣ် တၢ်လၢအပူၤကွံာ်လၢပျၢၤ ဖဲ ခႉနႉ ၁၉ နံၣ်ကယၤ အကတီၢ်ပူၤန့ၣ်လီၤႉ တၢ်ကွဲးတဖၣ်လၢ လၢၢ်တဖျၢၣ်အံၤအလိၤ ကဲထီၣ်တၢ်မၤစၢၤလၢ အပူၤကွံာ် ပှၤအဲၤကူပတူးဖိ တဖၣ် အတၢ်ကွဲး ဘၣ်ဃးဒီးတၢ်တ့ပာ်ဖျါခီဖျိ တၢ်ဂီၤတဖၣ်န့ၣ်လီၤႉ
လၢပှၤအါဂၤအဂီၢ် လံာ်စီဆှံအဂ့ၢ်အကျိၤသ့ၣ်တဖၣ် အါတက့ၢ် ကဲထီၣ် တၢ်ခူသူၣ်ဖးဒိၣ်န့ၣ်လီၤႉ တချုး ကစၢ်ခရၠာစးံာ် ဘၣ်တၢ်ပျၤထီအီၤလၢ ထူၣ်စုညါအနၤန့ၣ် အၢၣ်လီၤ၀ဲ အပျဲၢ်အဘီၣ်တဖၣ်လၢ ကဆှၢလီၤ သးစီဆှံန့ၣ်လီၤႉ ယိၤဟၣ် ၁၆း၁၃ အပူၤ ကစၢ်ယ့ၣ့်ှှူး စံးဘၣ်အပျဲၢ်အဘီၣ် ‘‘မ့မ့ၢ်သးလၢအဘၣ်ဃးဒီး တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီန့ၣ်‚…

သ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်ဒီးမၤလၤကပီၤတၢ်

ဖဲ ၁၉၀၇ နံၣ် လါဒံၢ်စ့ဘၢၣ် ၆ သီန့ၣ်‚ တၢ်ပိၢ်ဖးထီၣ် မၤသူၣ်ပျံၤသးဖုး ပှၤအတ၀ၢဆံးတက၀ီၤ ဖဲကီၢ်အမဲရၠာစးကၤၣ်လီၤႉ တၢ်ပိၢ်ဖးအံၤ ဒုးအိၣ် ထီၣ် တၢ်တတၢာ်တနါ အအၢကတၢၢ်အါမံၤအကျါတခါ လၢတၢ်ခူၣ်လၢၢ်သွဲၣ်လး တၢ်မၤ အတၢ်စံၣ်စိၤတဲစိၤပူၤလီၤႉ ပှၤခူၣ်လၢၢ်ဖိအဂၤ ၃၆၀ ဘၣ်သံ၀ဲဒီးတၢ်တယာ်လၢ တၢ်လီၤသးအုးဖးဒိၣ်အံၤ အလီၢ်ခံ မုၣ်ကမဲအိၣ်တ့ၢ်အဂၤ ၂၅၀ ဒီး ဖိၣ်ဃဲအိၣ်ထီၣ် အဂၤ ၁၀၀၀ န့ၣ်လီၤႉ ပှၤစဲၣ်နီၤလၢတၢ်စံၣ်စိၤတဲစိၤတဖၣ် ဟံးန့ၢ်ပာ်သး၀ဲလၢ တၢ်သ့ၣ်နီၣ်ထီၣ် အတၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါန့ၣ် ကဲထီၣ်တၢ်အခီၣ်တဃၣ်လၢ တၢ်မၤလၤကပီၤပၢ်အမုၢ်နံၤ ဘၣ်ဟဲအိၣ်ထီၣ်၀ဲဒီး လၢခံက့ၤန့ၣ် ဒိၣ်ထီၣ်ဂုၤပသီထီၣ်၀ဲလီၤႉ လၢတၢ်လီၤမၢ်ဖးဒိၣ်အပူၤ‚ တၢ်သ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်ၣ် တၢ်မၤလၤကပီၤဟဲအိၣ်ထီၣ်၀ဲလီၤႉ
တၢ်လီၤသးအုးမၤသးအဒိၣ်ကတၢၢ်လၢ ပှၤကူပှၤကညီအတၢ်စံၣ်စိၤတဲစိၤ အပူၤ ကဲထီၣ်၀ဲဖဲပှၤကညီ ပျၤထီမၤသံအတၢ်ဘၣ်တ့အကစၢ်အခါလီၤႉ ဘၣ်ဆၣ် တၢ်ခံးကတီၢ်အံၤ ဒုးအိၣ်ထီၣ် တၢ်သ့ၣ်နီၣ်မ့ၢ်ဂ့ၤတၢ်မၤလၤကပီၤမ့ၢ်ဂ့ၤ ခံမံၤလိာ်လီၤႉ တချုး ကစၢ်ကလဲၤဆူတၢ်ဘၣ်ပျၤထီလၢထူၣ်လိၤန့ၣ်ၢ်ပှၤအံၣ်စရၠာစး့လးဖိ တဖၣ်အဘူၣ်လဲၤကပာ်အသနူဒီး ဒုးအိၣ်ထီၣ်အနီၢ်ကစၢ်ဒၣ်၀ဲ တၢ်သ့ၣ်နီၣ်အမူးလီၤႉ စီၤလူၤကၣ် ပာ်ဖျါတၢ်ဂ့ၢ်န့ၣ်ဒ်အံၤ ‘‘ဒီးဟံးန့ၢ်ကိၣ်ဒီးစံးထီၣ်ပ့တၢၤ…